ප්ලේටො ගේ ලෙන් උපමාව
ගුහාවක නැතහොත් ලෙනක් උපමා කරමින් සත්යය අවබොදය ගැන විස්තර කිරිමට ප්ලේටො යොදගත් එක් උපමාවක් ලෙස ලෙන් උපමාවා හැදින්විය හැක.
ඒ උපමාවට අනුව දිලිදු පිරිසක් ගුහාවක සිරගත කරනු ලැබුවන්ට සමාන වෙති.මේ සිරකරුවන් බිත්තියට මුහුනලා දම්වැල් වලින්,යදම් වලින් බැද ඇත.එම නිස ඔහුන්ට දැකින්නට ලැබෙන්නේ ගුහාවෙ එක් පැත්තක් පමනි.තමන් හො තමන් සමග සිටින අන් අයවද දැකිමට නොහැකිය.ඔහුන්ට පෙන්නෙන එකම දෙය වන්නෙ බිත්තිය වැටෙන්න සෙවනැල්ල පමනි.ඔහුන් පිටුපසින් ගින්නකි.ඔහුන් සහ බිත්තිය අතර කිසිවක් නොමැත.එම නිස පෙනෙන්නේ ගින්නෙ ආලොකය නිසා බිත්තියට වැටෙන ඔහුන්ගේම හා ඔහුන්ට පිටුපසින් ඇති දෑ වල සෙවනැල්ලක් පමනි.සෙවනැලි ඇත්ත/තථ්ය වු දෙයක් ලෙස ඔහුන් එම නිසා සලකයි.එවාට හෙතු වු වස්තුන් පිලිබද්ව ඔහුන්ට හැගිමක් නැත. එනම් සෙවනැලි ඇති වු ගින්න පිලිබදව ඔහුනට කිසිදු හැගිමක් නැත.
මෙම සිරකරුවන් අතරින් එක් සිරකරුවෙක් දම්වැල් වලින් මිදි ගුහාවෙන් එලියටපැමිනෙන අතර එහිදි ඔහු ඇත්ත දකියි.එසෙම තම මෙතෙක් කාලයක් රැවටි සිටි බව අවබොද කරගනි.
ඔහු අන් අය ගැන සිත අයෙක් නම්, ආරක්ශකයෙක් විමට සුදුසු අයෙක් නම්,එවැනි දාර්ශනිකයෙක් නම්, එවැන්නන් තම කලින් සිටි ගුහාවට නැවත ගොස් අන් සිරකරුවන්ට සත්ය පිලිබදව කියාදිම තම යුතුකම සේ සිතයි.එහෙත් එම සිරකරුවන්ට එය පැහැදිලි කිරිම පහසු නොවෙයි.එසෙම එම සිරකරුවන්ට ඔහුව පෙනෙන්නෙ සිටියාටත් වඩා මොඩයෙකු ලෙසය.එවිට ඔහු සිරකරුවන් සිරවි සිටින්නෙ යැයි පවසා ඔහුන් ගලවා ගන්නට උත්සාහ කලද සෙවනැලි දකිමින් සහනයෙන් ගෙවු මුලාවට බාධා කලා යැයි සිරකරුවො කොප වනු ඇත. කොටින්ම ෆැන්ටසියෙන් මත් වු ඔහුන්ට එයින් මිදිමට අකමැතිවෙවි. එමනිස කොපාවිෂට වුවන් සත්ය දැක ආ ඔහුව මරා දමන්නට ද ඉඩ කඩ ඇත.
Comments
Post a Comment